Bir başka örneğe bakalım sıcaklık ve
yağış grafiklerini karşılaştıralım farklı yarım kürelerde. Onlarla ilgili yorum
yapalım. Şimdi sıcaklık grafiğiyle ilgili başka bir grafiği değerlendirelim.
Örnek 2)
Aşağıda x ve y merkezlerinin aylık
ortalama sıcaklık grafikleri verilmiştir. Buna göre grafiğe bakılarak aşağıdaki
yargılardan hangisine ulaşılamaz
A) her iki merkezin ekvatora uzaklıklar
aynıdır.
B) X ve Y merkezlerin de aynı anda farklı
mevsimlerin yaşanır.
C) X merkezinde yıllık sıcaklık farkı Y merkezin dekine oranla azdır.
D) her iki merkezde sıcaklığın aynı olduğu aylar
vardır.
E) X merkezinde yaz mevsimi Y merkezine oranla
daha sıcaktır.
Alttaki rakamlar ayları ifade ediyor. Sol
dikey eksendeki eğerler sıcaklığı ifade ediyor. Sıcaklık santigrat dereceyle
ifade ediyor. Çizilen X çizgisi sıcaklık eğrisi dış bükey olduğu için kuzey
yarım küreye ait. Y çizgisi iç bükey
olan güney yarım küreye ait. A’da her iki merkezin ekvatora uzaklıklar aynı
olduğu söyleniyor. Grafiğe baktığımızda X merkezinin aylara göre sıcaklık
ortalamasının dolayısıyla da yıllık göre sıcaklık ortalamasının Y ye göre daha
yüksek olduğu gözlenir. Y de sıcaklık ortalaması daha düşüktür. Ekvatora yakın
olan merkezlerde yıllık sıcaklık ortalaması aylara göre daha yüksek olduğu için
bu yorum doğru değil çünkü aynı olduğunu belirtmiş. Oysa X merkezinin sıcaklık
ortalaması daha yüksek olduğu için ekvatora daha yakın Y merkezinin daha düşük
olduğu için ekvatora daha uzaktır. Dolayısıyla da bu yanlış bilgidir ve doğru cevaptır.
B seçeneğinde X ve Y aynı anda farklı mevsimlerin yaşandığı söyleniyor. X
merkezinde en sıcak ay temmuz iken Y merkezinde en soğuk ay temmuz buda şu
anlama gelir aynı anda birinde en sıcak diğerinde en düşük sıcaklık yaşandığına
göre yer aldıkları yarım küreler kesinlikle farklıdır. C de X merkezinde yıllık
sıcaklık farkı Y merkezin dekine oranla azdır diye belirtilmiş. Yıllık sıcaklık
farkını grafikten bulmak mümkündür. X merkezine baktığımızda en yüksek sıcaklık
yaklaşık 20 C° ‘dir. En
düşükte yaklaşık 9 C° farkına baktığımız zaman yani 20 C° den 9 C° yi
çıkardığımızda 11 C°’lik bir sıcaklık farkı bulunmuş olur. Oysa Y merkezinde en
yüksek sıcaklık 20 C° en düşük sıcaklık ise yaklaşık -3 C°’dir. Farka bakıldığı
zaman 20- (-3) =23 C° dir. Dolayısıyla bu bilgide doğrudur. Yani Y de ki
sıcaklık farkı X dekine göre daha fazladır. D de her iki merkezde sıcaklığın
aynı olduğu ayların var olduğu belirtilmiş. Çizgi ve sütun grafiklerde
çizgilerin çakışması ya da sütunların çakışması değerlerin aynı olduğunu
gösterir. Bu grafikte de 3. Ayda her iki merkezin sıcaklık değerinin aynı
olduğu ve yaklaşık 12 C° olduğu söylenebilir. Yine 11. Ayda çakışma var. Bu
demektir ki 11. Ayda da her iki merkezin sıcaklık değerleri aynıdır.
Dolayısıyla doğru bir bilgi. E şıkkında da X merkezinde yaz mevsimi Y merkezine
oranla sıcaktır deniliyor. Bakıldığı zaman grafikte X merkezinin sıcaklık
değerinin 20 C° yi biraz aştığı söylenebilir. Bu nedenle sorunun doğru şıkkı A
seçeneğidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder