Yer Şekilleri Ve İklimin Etkileri hakkında örnek sorular

Örnekler;

1. Türkiye’de yüzey şekilleri engebeli iken Macaristan’da düzdür.

Buna göre Türkiye ve Macaristan’ın aşağıdakilerden hangisi bakımından farklı oldukları kesin değildir.

A) Yer aldıkları yarım küre

B) Ekili dikili alanların oranı

C) Akarsuların akış hızları

D) Aynı uzunlukta ve kalitedeki yol yapım maliyetleri

E) Makina kullanıma uygun tarım alanlarının oranı

Soruyu değerlendirdiğimizde yüzey şekillerinin ekili dikili alanlarını, akarsuların akış hızlarını, yol yapım maliyetlerini, tarım alanlarında makina kullanımını etkilediğini söyleyebiliriz. Oysa bir ülkenin yer aldıkları yarım küre yer şekillerine bağlı bir özellik değildir. Bu nedenle sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır.

2. İç Anadolu bölgesi sıradağlarla çevrili olduğundan yıllık yağış ortalaması azdır. Deniz etkisine kapalı olması nedeniyle yıllık sıcaklık ortalaması düşük günlük ve yıllık sıcaklık farkları fazladır.  Yaz mevsimi kuraktır.

Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen bilgilere bağlı bir sonuç olarak değerlendirilemez

A) Bozkır bitki örtüsünün yaygın olması

B) Ekili dikili alanların geniş yer kaplaması

C) Nadas alanlarının yaygın olması

D) Kırsal kesimde kerpiç evlerin yaygın olması

E) Yaz mevsiminde göllerdeki su seviyesinin azalması

Soru dikkatli incelendiğin verilen bilgilerin iklimle ilgili özelliklerin olduğu görülmektedir.

Bölgede yıllık yağış oranlarının az olduğu iklime bağlı bir sonuçtur. Bozkırların yaygın olması yağış azlığının yine bir sonucudur. Yaz devresinin kurak geçmesi nadas alanlarının yaygın olmasına neden olmuştur. Yine yağış azlığı sebebiyle bölgede orman bitki örtüsü az evlerin yapımında genelde kerpiç malzemenin kullanıldığı görülmektedir. Oysa B şıkkı Ekili dikili alanların geniş yer kaplaması iklimin değil yüzey şekillerinin bir sonucudur. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

3. Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde sıra dağlar kıyıya yakın, paralel ve yüksektir. Ege bölgesinde ise dağlar kıyıya diktir.

Hangisi bölgelerin bu özelliklerinden etkilenmemiştir.

A) Deniz ikliminin iç kısımlara kadar sokulması

B) Kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşım

C) Kıta sağanlığının geniş olması

D) Kıyı bölgelerin yağış tutarlılığı

E) Termal kaynakların dağılışı

Soru bölgelerin yüzey şekilleri ile ilgili bilgi vermiştir. Yüzey şekilleri iklim özelliklerini, yağış miktarını, rüzgârın esme yönünü, yolların uzanış yönünü ve kıta sağanlığını etkiler. Ege bölgesinde dağlar kıyıya dik uzandığı için Kıta sağanlığını etkiler. Oysa Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde kıyılar derinleşir bu nedenle kıta sağanlığı oldukça dardır. D şıkkında verilen Termal kaynakların dağılışı yani sıcak suların dağılışı daha çok fay hatlarına dolayısıyla depreme dayalı bir sonuçtur. Yüzey şekilleriyle bir bağlantısı yoktur. Bu nedenle sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.